ARTICLES- FREE ACCESS

article 1)  Το θεώρημα του Πτολεμαίου σε Ελληνικό χειρόγραφο του 18ου αι.

Το κείμενο του 18ου αιώνα μετά τη Μεταγραφή

Πρότασις 16η

Ἐὰν τέσσαρες εὐθεῖες ἀνάλογον ὦσιν, τὸ ὑπὸ τῶν ἄκρων περιεχόμενον ὀρθογώνιον ἴσον ἐστὶ τῷ ὑπὸ τῶν μέσων περιεχομένῳ ὀρθογωνίῳ. Καὶ εἰ τὸ ὑπὸ τῶν ἄκρων περιεχόμενον ὀρθογώνιον ἴσον ἦ τῷ ὑπὸ τῶν μέσων περιεχομένῳ ὀρθογωνίῳ, αἱ τέσσαρες εὐθεῖαι ἀνάλογον ἔσονται.

Ἔστωσαν τέσσαρες εὐθεῖαι αἱ αβ, γδ, ε, ζ ἀνάλογον ὡς αβ:γδ::ε:ζ. Λέγω ὅτι τὸ ὑπὸ τῶν αβ.ζ περιεχόμενον  ὀρθογώνιον ἴσον ἐστὶ τῷ ὑπὸ τῶν γδ.ε περιεχομένῳ ὀρθογωνίῳ. Ἐὰν δὲ αβ.ζ=γδ.ε, ἔσται ὡς αβ:γδ::ε:ζ (σχ. 18).

για τη συνέχεια του άρθρου κλικ στον τίτλο

article 2) Τα σχολεία και οι μαθητές στο Βυζάντιο

Πηγή: Ἀνωνύμου Ἀριθμητική , ἔκδ. Μαρία Χάλκου, [Τὸ Μαθηματικὸ Περιεχόμενο τοῦ Codex Vindobonensis phil . Gr . 65 τοῦ 15ου αἰ. Εἰσαγωγή, Ἔκδοση καὶ Σχόλια], Κέντρο Βυζαντινῶν Ἐρευνῶν τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2006.

Τὰ σχολεῖα κατὰ τοὺς βυζαντινοὺς χρόνους λειτουργοῦσαν κυρίως σὲ χώρους ἐκκλησιαστικούς. Οἱ μαθητὲς ἔμεναν συνήθως μέσα σὲ αὐτὰ[22] καὶ ἔτσι εἶχαν τὴν δυνατότητα νὰ ἀναπτύξουν στενὲς σχέσεις μεταξὺ τους, οἱ ὁποῖες συνέβαλλαν στὴ δημιουργία κλίματος ποὺ εὐνοοῦσε τὶς ἐπιστημονικὲς συζητήσεις[23] καὶ τὴν πολύωρη ἐνασχόληση μὲ τὰ γράμματα[24]. Βέβαια, ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὸν βιενναῖο ἑλλ. φιλ. κώδ. 65 (15ος αἰ.)[25], φαίνεται νὰ ὑπῆρχαν καὶ μαθητές, οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ σπουδάσουν μετακινοῦνταν σὲ ἄλλη πόλη, ὅπου κατοικοῦσαν πολλοὶ μαζὶ στὸν ἴδιο χῶρο πληρώνοντας ἐνοίκιο.

για τη συνέχεια του άρθρου κλικ στον τίτλο

 article 3) Τα νομίσματα στο Βυζάντιο σύμφωνα με τον Codex Vindobonensis phil. Gr. 65 του 15ου αι.

Νομίσματα τῆς ἐποχῆς ἀναφέρονται σὲ προβλήματα μετατροπῆς νομισμάτων καὶ  ἀγοραπωλησιῶν. Ὁρισμένα ἀπὸ αὐτὰ κατονομάζονται, ἐνῶ ἄλλα δίδονται μὲ συμβολισμὸ ἀπὸ τὸν συγγραφέα. Τὸ νόμισμα τὸ ὁποῖο συμβολίζεται μὲ τὸ Φ ἰσοδυναμεῖ μὲ 6 ἢ 7 ἢ 8 νομίσματα συμβολιζόμενα μὲ τὸ ΙΙ, τὰ ὁποῖα ὀνομάζονται "χρυσά". Ἕνα ΙΙ ("μεγάλο χρυσὸ") ἔχει (χρήζει) στὴν Κωνσταντινούπολη 24 κάρατα (φ. 43r), τὰ ὁποῖα συμβολίζει μὲ :[1][1], τὸ δὲ 1: ἔχει 8 τουρνέσια (κεφ. 78)[2][2]. Στὰ προβλήματα ὅμως συναλλαγῶν ἡ ἰσχύουσα ἰσοτιμία νομισμάτων εἶναι ἡ ἑξῆς: 1 Φ ἔχει 8 ΙΙ χρυσὰ μικρά, 1 ΙΙ χρυσὸ μικρὸ ἔχει 20 κάρατα καὶ 1 κάρατον ἔχει 4 τουρνέσια[3][3].

για τη συνέχεια του άρθρου κλικ στον τίτλο

---

[1][1] Κεράτιον= ξυλόκοκκον= καράτον= κουκίον= κουκίον ξύλινον= χαλκοῦς= χαλκός. 1 κεράτιον= 4 σιτόκοκκοι= 3 ὀβολοί. Βλ. Schilbach, Byz. Metr., München 1970, σελ. 184, 186.

[2][2]  Στὴν Κωνσταντινούπολη ἴσχυαν οἱ ἑξῆς ὑποδιαιρέσεις: 1 ὑπέρπυρο= 24 καράτια= 192 μεγάλα τουρνέσια (1341-1453 μ.Χ.). Συνεπῶς, τὸ νόμισμα, τὸ ὁποῖο συμβολίζεται στὸ χειρόγραφό μας μὲ τὸ ΙΙ εἶναι τὸ ὑπέρπυρο. Βλ. Hendy, Stud. Byz. mon., σελ. 541.

[3][3] 1 ὑπέρπυρο= 24 καράτια= 96 τουρνέσια (1300-1350 μ.Χ.).ὅ. π., σελ 536.

article 4) Η Ιστορία της γλώσσας των Ελληνικών επιστημονικών χειρογράφων

Γιὰ τὴν ἔκδοση τῶν ἑλληνικῶν χειρογράφων ὅπως τοῦ Codex Vindobonensis phil. Gr. 65 ἀρχικὰ γίνεται πιστὴ μεταγραφὴ τοῦ κειμένου, τὸ ὁποῖο μπορεῖ νὰ εἶναι ἐξαιρετικὰ ἀνορθόγραφο. Σὲ δεύτερη φάση γίνονται ὅλες οἱ ἀπαραίτητες ὀρθογραφικὲς διορθώσεις μόνο στὰ σημεῖα ὅπου δὲν ἐπηρεάζεται τὸ φωνητικὸ ἄκουσμα τῶν λέξεων. Π.χ. ὁ συγγραφέας τοῦ Codex 65 χρησιμοποιεῖ τὴ λέξη "μερισθής", γιὰ νὰ δηλώσει τὸν διαιρέτη κάποιου ἀριθμοῦ καὶ ὄχι τὸν διαιρετέο, ποὺ εἶναι ὁ "μερισθείς". Ἑπομένως τὸ σωστὸ θὰ ἦταν, νὰ γράφαμε "μεριστὴς" (αὐτὸς ποὺ διαιρεῖ), ἀλλὰ αὐτὴ ἡ ἐπέμβαση δὲν ἔγινε, διότι θὰ ἀλλοίωνε τὸ φωνητικὸ ἄκουσμα τῆς λέξης. Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τὴ λέξη "πραγματευθής", ὁ ὁποῖος δηλώνει τὸν ἔμπορο, δηλαδὴ τὸν πραματευτή, καὶ ἡ ὁποία ἀφέθηκε ὡς εἶχε στὸ πρωτότυπο κείμενο. Ἡ στίξη τέλος προσαρμόζεται στὰ σημερινὰ δεδομένα.

για τη συνέχεια του άρθρου κλικ στον τίτλο